Stowarzyszenia młodzieżowe w Skomielnej Białej w latach międzywojennych

"Najdłuższą metrykę miało powstałe w 1921 roku w Skomielnej Białej Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej. Zostało ono założone przez ks. Franciszka Baniewskiego w uroczystość św. Stanisława Kostki - patrona Młodzieży. W początkowym okresie przeznaczone było ono tylko dla młodzieży męskiej.
     Pierwsze spotkanie organizacyjne odbyło się 20 XI 1921 r. i do stowarzyszenia zapisało się 24 młodzieńców, zaś w późniejszym czasie ich liczba dochodziła do 50 osób.
     Do naszych czasów nie dochowały się wiadomości źródłowe ma temat działalności tego stowarzyszenia. Ogólnie wiadomo, że stowarzyszenie stawiało sobie przede wszystkim cele wychowawcze. Jego twórcom chodziło o to „by wychowywało swoich członków na światłych, rozumnych i praktykujących synów Kościoła”. Chciano to osiągnąć przez „kontakt księdza patrona z młodzieżą i rodzicami, przez wykłady religijne, wspólne nabożeństwa, rozwój czytelnictwa, imprezy i przedstawienia amatorskie, śpiew, muzykę i wychowanie fizyczne”.

zobacz

     Z chwilą powstania Akcji Katolickiej Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej zaczęło uważać się za jedną z jej organizacji. Gdy oficjalnie w 1931 r. uchwałą Konferencji Episkopatu Polski SMP zostało przyjęte do Akcji Katolickiej, przyjęło także jej statut i nowy regulamin, oraz zmieniło nazwę na Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej (KSMM) i Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej (KSMŻ). Do naszych czasów dochowały się tylko szczątkowe informacje na temat działalności Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej. Wiadomo tylko, że w 1938 r. liczyło ono 30 druhów. Na jego czele stał Franciszek Macioł późniejszy komendant Ochotniczej Straży Pożarnej w Skomielnej Białej.

zobacz

     Do największych zadań jakie udało się temu oddziałowi zorganizować należał zlot okręgowy KSM i poświęcenie sztandaru męskiego oddziału KSM ze Skomielnej Białej, który odbył się 2 VI 1935 r. Wzięły w nim udział okoliczne oddziały KSMMiŻ z Rabki, Zarytego, Makowa, Osielca, Łętowni, Żarnówki, Bystrej Podhalańskiej, oraz trzy oddziały żeńskie z Łętowni, Wysokiej, Skomielnej Białej. O wysiłku w zorganizowanie tego zlotu może świadczyć fakt, że na Skrzyżowaniu wybudowano specjalny maszt o wysokości 16 m, tak by był widziany aż z Babiej Góry. Właśnie przy tym maszcie był punkt zborny uczestników, którzy po krótkim apelu i wciągnięci chorągwi na maszt przeszli do kościoła św. Sebastiana. Tam nastąpił najważniejszy moment zlotu poświęcenie nowego sztandaru oddziału KSM ze Skomielnej Białej.

zobacz

Poświęcenia dokonał delegat księcia metropolity ks. prałat Hanuszek z Krakowa. Wygłosił on także kazanie, w którym mówił, że życie jest walką i trudem, szczególnie okres młodości, a sztandar, który został poświęcony ma wskazywać drogę i być znakiem zwycięstwa. Później odprawiona została dla wszystkich uczestników Msza św. Po jej zakończeniu odbyła się akademia, którą prowadził ks. Pankiewicz. Po powitaniu i przedstawieniu sprawozdań z działalności, program dopełniły deklamacje druhów i odczyt pt.: „Druh w rodzinie”. Zlot zakończył się zawodami sportowymi w których Skomielna Biała zdobyła pierwsze miejsce.

zobacz

     Drugi pion KSM-u młodzieży żeńskiej powstał w 1932 r. Jego dyrektorką została nauczycielka z miejscowej szkoły podstawowej pani Maria Zawadzka a pierwszą prezeską 16-letnia Jadwiga Urbańczyk.
      Żeński oddział KSM-u początkowo liczył 30 druhen, by po paru latach osiągnąć liczbę 46 członkiń. Dziewczęta początkowo zbierały się „pod wieżą” kościelną, w zimie w prywatnym domu państwa Teprów lub Karkulów. Dopiero po wybudowaniu domu parafialnego Stowarzyszenie znalazło tam swoje stałe lokum.

zobacz

Stowarzyszenie organizowało dla swoich swoich członków jak również dla wszystkich chętnych kurs szycia, gotowania i przysposobienia rolniczego. Szczególnym powodzeniem cieszył się ten ostatni - przysposobienia rolniczego, który popierany był także przez władze państwowe. Był on kontrolowany przez inspektorów przysyłanych przez władze rolnicze z powiatu w Myślenicach.
Szkolenie trwało przez trzy kolejne lata - każdy rok był kolejny stopniem. Zazwyczaj nauka teoretyczna odbywała się jesienią i zimą i prowadzona była na podstawie materiałów wydawanych przez Centralny Komitet do Spraw Młodzieży Wiejskiej, lub Związek Izb i Organizacji Rolniczych RP.

zobacz

Dzięki temu próbowano podnieść poziom kultury rolniczej, oraz wprowadzono uprawę nowych roślin i warzyw nie znanych dotąd w Skomielnej Białej, takich jak kukurydza i kalafior. Szczególnie bardzo dobrze przyjęły się kalafiory i bez dużego wysiłku dobrze obradzały przynosząc druhnom z KSM-u nawet dobre dochody. Kursy szycia organizowane przez KSM trwały około dwa miesiące. Prowadziła je inspektorka zatrudniona przez Sekretariat KSM w Krakowie. Ponadto prowadzony był kurs gotowania przez gospodynię Anielę Kościelniak.

      W Stowarzyszeniu bardzo prężnie działało także koło Miłosierdzia. Jego zadaniem było wspieranie najuboższych mieszkańców wsi, pomoc w rozdzielaniu ubrań obuwia i żywności. Istniało także koło oszczędnościowe, które skupiało 22 osoby, oraz kółko robótek ręcznych.

zobacz

Członkowie KSM tworzyli także chór parafialny kierowany przez organistę Władysława Kołpaka. Powstał także zespół teatralny w którym działali członkowie KSMM i KSMŻ. Wystawiali oni rozmaite przedstawienia, począwszy od jasełek w okresie Bożego Narodzenia poprzez przedstawienia uświetniające obchody religijne i narodowe i te związane ze Stowarzyszeniem, a kończąc na zwyczajnych komediach."

Fragment "Dziejów Parafii św. Sebastiana w Skomielnej Białej do roku 1975" ks. mgr Józefa Urbańczyka

Tadeusz_Gacek - grudzień 2004    

POWRÓT DO GÓRY